Sistine Şapeli ve Michelangelo'nun Muhteşem Tavan Freskleri

Sistine Şapeli, Vatikan'da Papa'nın resmi ikametgahı Apostal Sarayı'nda bulunan bir şapeldir. 1473 yılında yapılamaya başlanan Şapel, ismini 1477 - 1480 yılları arasında burayı restore ettiren Papa IV. Sixtus'tan alır. Şapel'in ölçüleri Süleyman Tapınağı ile aynıdır. Şapel duvarlarında Raphael, Boticelli, Roselli, Signolli gibi sanatçıların eserleriyle süslüdür.

Sistine Şapeli'nin en göz alıcı yeri ise tavanında bulunan ünlü heykeltıraş Michelangelo'ya ait fresklerdir. Tavan çalışması için teklif götürüldüğünde Michelangelo bunu kabul etmez. Heykeltıraş olduğu için bunu yapmaya yanaşmaz. Ancak Papa II. Jullius'un ısrarcı tavrı karşısında geri adım atar ve isteksizce de olsa kabul eder.  1508 yılında önce 3000 duka altını, sonra 6000 duka altını olarak anlaşma sağlanır ve Michelangelo tek başına 1508 - 1512 yılları arasında dört yılda tavandaki freskleri tamamlar ve bu süre boyunca çalıştığı yere kimsenin girmesine izin vermez. Tavan 1512 yılında Azizler Yortusu'nda açılır. Michelangelo eseri bitirdiğinde: "Resimlerini yaptığım Şapeli bitirdim. Papa çok memnun. Ayrıca diğer meseleler ise pek istediğim gibi gitmiyor. Zaten böyle dönemler sanatımız için oldukça olumsuz zamanlardır." şeklindeki söylemiyle bir şeylerden duyduğu rahatsızlığı dile getirir. Papa, tavanda 12 havarinin fresklerinin yapılmasını istemesine karşın Michelangelo onu dinlemeyip İncil'in Tekvin yani Yaratılış kitabının 9 sahnesini yapar.  Bu sahnelerden ilk üçü evrenin yaratılışı, sonraki üçü insanın yaratılışı ve Cennet'ten sürgün ve son üçü de Büyük Tufan ve Nuh'un hikayesini betimler. Bu sahnelere kısaca bakalım: 

1. Tanrı'nın Işığı Karanlıktan Ayırması 

Tanrı bu ilk sahnede bulutları ayırarak ışığın ortaya çıkmasını sağlıyor. Burada yaratılışın ilk günü anlatılıyor. Bazı sanat tarihçileri burada Michelangelo'nun kendisini yansıttığını ileri sürüyor. 

2. Tanrı'nın Gezegenleri Yaratışı 

Bu sahnede Tanrı'nın muazzam gücü yansıtılıyor. Burada Tanrı, yaratılışın ikinci adımı olarak Güneş ve Ay'ı evren içindeki konumlarına fırlatıyor. 

3.Tanrı'nın Göğü, Sudan Ayırması 

Tanrı, bu sahnede gök ile suları birbirinden ayırarak gök kubbeyi yaratıyor. 

4. Adem'in Yaratılışı 

Bu sahnede ilk insan Adem'in yaratılışı ve Tanrı tarafından hayat enerjisinin verilmek üzere olduğu sahne betimlenir. İncil'de Tanrı'nın insanı kendi suretine benzer şekilde yarattığına atıfta bulunarak Michelangelo, sahnede iki erkek freski yapmıştır. Bu iki erkek arasındaki benzerlik İncil'deki Yaratılış hikayesine uygundur. Burada uykudan yeni uyanmış görünümündeki Adem ve etrafındaki melekler ve sol kolu altındaki Havva ile tasvir edilen Tanrı kollarını birbirlerine uzatmaktadırlar. Bu sahnede Tanrı hayat enerjisini Adem'e vermek üzeredir. 

5. Havva'nın Yaratılışı 

Bu sahnede Tanrı, Uyumakta olan Adem'in yanında Havva'yı koyarak ilk kadını yaratmaktadır. 

6. Cennet'ten Kovuluş 

Bu olay üç sahnede anlatılır. Cennet'te olan Adem ile Havva, Tanrı'nın onlara yasakladığı şeyi yaparlar. Burada yarı kadın yarı yılan şeklinde tasvir edilen Şeytan, Havva'nın aklına girmekte ve Tanrı'nın yasakladığı Bilgi Ağacı'ndan yasak elmayı almaktadır. Yasak ağaçtan alınan meyve iyi ve kötünün bilgisini temsil etmektedir. İyi ve kötüyü öğrenen insan eğer Cennet'te kalmaya devam ederse sonsuza kadar yaşayacaktır. Bu bölümün son sahnesinde ise Tanrı'nın buyruğuna itaat etmeyen Adem ile Havva, Cennet'ten kovulmaktadır. Bu sahnede kovulma esnasında bir Melek Adem'in boğazına yanan kılıç dayamış olarak betimlenir. Ayrıca dikkatli bakıldığında bir önceki sahnede genç ve güzel tasvir edilen Havva, burada buruşuk ve çizgilerle dolu gösterilmiştir. Çünkü artık onlar ölümlü birer varlık durumuna gelmişlerdir. 

7. Tanrı'ya Adanan Kurban 

Bu sahnede insanlığın devamında önemli bir aşama olan tufandan sonra Nuh, kurtuldukları için Tanrı'ya teşekkür amaçlı adak sunar. Tanrı da Nuh ve ailesini tehlikelere karşı korur. 

8. Nuh Tufanı

Bu sahnede Michelangelo, Nuh ve ailesinin "Ark" adlı devasa gemiye binerek tufandan kurtulmalarını betimler. Nuh'a inanmayanlar tufanda yok olup giderken ona inananlar kurtuluşa ererler. 

9. Nuh'un Sarhoşluk Hali 

Eski Ahit'te Nuh'un üzüm bağları sahibi olduğu ve sarhoş bir halde çıplak olarak yatışı anlatılır. Etrafında oğulları Ham, Yafes ve Sam, onun üzerini örterken yüzlerini diğer yöne çevirmektedirler. 

Ortadaki sahnelerin yan taraflarında ise Hz. İsa'nın geleceği kehanetinde bulunan Danyal, İsaiah, Ezekiel ve Zechariah gibi peygamberlerle Putperes dönemin Sibyliaları (Helenistik Yunan'da kadın peygamberlere verilen isim) betimlenmiştir. Ayrıca tavanın köşelerine de İsrailoğulları'nın düşmanlarından ve günahlarından kurtulma yolları olan şiddet olayları tasvir edilmiştir. 

Sistine Şapeli Hakkında İlginç Bilgiler 

Buranın Papa'nın resmi ikametgahı olduğunu söylemiştik. Papalık seçimleri de burada yapılır. Buraya kapanan yetkililer kendi aralarında yeni Papa'yı seçerler. Eğer Papalık seçimleri sırasında bacadan siyah duman çıkarsa Papa'nın seçilemediği, beyaz duman çıkarsa seçildiği anlaşılır.

Toz ve kir içindeki Sistine Şapeli'nin tavanı 1999 yılında restore edildi. Böylece Michelangelo'nun fresklerindeki harikulade canlı renkler ortaya çıktı. 

Sistine Şapeli'nin güvenliğini 19 - 25 yaş aralığında ve en az 1,75 cm boyunda olan İsviçreli bekar erkekler arasından seçilen muhafızlar sağlar. Günde ortalama 25 bin, yılda ise 5 milyon kişi ziyaret eder. İçeride fotoğraf çekmek yasak. Girişte ise kılık kıyafet uygunluğu kontrolü var. Bir gün yolunuz düşerse fresklere tüm dikkatinizi vermeniz dileğiyle.. 

(Takip edebilir, paylaşabilir, yorum yapabilirsiniz.)